آرتروز چیست؟

آرتروز یکی ازبیماری های مزمنی است که بیشتر آمریکایی به آن دچارهستند رایجترین نوع آرتروز ،آرتروز استخوان است که ازهر 3 نفر از افرادی که به سن  30سالگی رسیده اند یک نفر به آن مبتلا است ودر بین افرادی که به سن 60 سالگی رسیده اند تقریبا این تعداد بیشتر است. از مهم ترین آنها آرتروز گردن و زانو می باشد.

شدت بیماری آرتروز در افراد مختلف متفاوت است، گاهی شدت بیماری ملایم است و با علائم خفیف یا هیچ علامتی همراه نیست؛ اما در موارد پیشرفته‌ی آرتروز زانو، غضروف تا حدی فرسایش می‌یابد که استخوان‌ها روی یکدیگر ساییده می‌شوند و در نتیجه استخوان‌ها آسیب می‌بینند و بیمار متحمل ساییدگی زانو و زانو درد شدید می‌شود. اگرچه استئوآرتریت گونه‌ی غیرالتهابی آرتروز به شمار می‌رود، با این وجود با اندکی التهاب همراه است. البته شدت آن قابل مقایسه با التهاب ناشی از گونه‌های التهابی آرتروزهایی مانند آرتریت روماتوئید نیست. چون عوارض آرتروز زانو عموماً بین افراد مسن و میانسال‌ شایع است و به مرور زمان تشدید می‌شود، به عنوان یک بیماری “فرسایشی” در نظر گرفته می‌شد

علائم و نشانه ها

در بین نیمی از افرادی که دچار بیماری آرتروز هستند علائم آرتروز زانو و نشانه هایی وجود ندارد و فقط در تعداد کمی از آن ها علائمی مانند درد یا ناتوانی دیده می شود.

3 نوع آرتروز وجود دارد که شامل:

1-آرتروز استخوان

2- رماتیسم ناشی از آرتروز

3- نقرص زانو

نقرس اختلالی است که باعث درد شدید ناگهانی، تورم و قرمزی مفاصل و بافت نرم می‌شود. این عارضه اغلب در انگشت شست پا اتفاق می‌افتد لیکن سایر مفاصل بدن مانند پاها، زانوها، مچ پا و ستون فقرات نیز به کرات می‌توانند تحت تأثیر آن قرار گیرند. هرچند تأثیر بیماری نقرس در ابتدا فقط یکی از مفاصل را درگیر می‌کند، لیکن با مزمن شدن بیماری ممکن است مفاصل دیگر بدن نیز به این عارضه دچار شوند. خوشبختانه حملات عارضه‌ی نقرس با استفاده از دارو درمانی و درمان‌های فیزیوتراپی قابل کنترل و معالجه خواهند بود.

علت و دلایل

مواردی که باعث ایجاد آرتروز زانو میشود شامل عوامل ارثی،اضافه وزن و آسیب های مجدد که بر اثر فشار بر روی مفصل ایجاد می شود است دلایل متعددی برای ایجاد آرتروز و ساییدگی زانو وجود دارد که شامل موارد زیر است.

1- ترمیم نادرست پارگی مینیسک زانو

2- برداشتن مینسیک زانو

3- شکستگی استخوان

4- خم شدن ساق پا وقفل شدن زانو

5- رشد غیرطبیعی لگن

6- بی تحرکی مفصل برای مدت طولانی

7- استفاده بیش از حدازمفصل

8- التهابات وعفونت های دردناک

9- روماتیسم ناشی از آرتروز که میتواند منجر به آرتروز استخوان شود

10-بیماری دیابت وکم کاری غده تیروئیدهم میتواند باعث بروز آرتروز استخوان شود.

موارد فوق می توانند علت آرتروز زانو باشند و باید هر چه سریع تر برای درمان اقدام گردد.

تشخیص

تشخیص به موقع آرتروز زانو باعث جلوگیری از آسیب های دائمی به مفصل زانو می شود تشخیص آرتروز همیشه کار آسانی نیست و در بعضی از مواقع به چند هفته تاچندماه وقت برای تشخیص دقیق نیاز است. تشخیص آرتروز معمولا همراه با معاینه فیزیکی و ارزیابی سلامتی کامل بیمار انجام می شود انجام اشعه ایکس برای تشخیص بیماری آرتروز نسبت به تست های دیگر مانند آرترو گرام،تزریق مواد در مفصل و یا آزمایش خون کم اثرتر است اشعه ایکس مواردی مانندکاهش فضای بین استخوان ها ،جراحت استخوانی وکیست ها را نشان میدهد .

راه های درمان

داروی مناسب بخش مهمی در درمان آرتروز زانو است. انواع متعددی از داروها در کاهش درد ناشی از  آرتروز زانو موثر هستند. که  می توان به موارد زیر اشاره کرد:

درحالیکه بیماری آرتروز یک بیماری قابل پیشرفت وغیرقابل بازگشت است درمان هایی برای بهبود عملکرد و کنترل  سریع درد و علت درد زانو برای این بیماری وجود دارد

درمان های اولیه برای بیماری آرتروز مفصل زانو  و درمان زانو درد باعث بهبود عیب های مفصل وبهبود عملکرد و استحکام مفصل برای چند سال و یاحتی درطول زندگی می شود با کمک جدیدترین این درمان ها میتوان درد در مفصل را کاهش داد و تا حدامکان از انجام جراحی تعویض مفصل جلوگیری کرد.

داروهایی که گفته می شود می تواند برای کاهش علایم آرتروز زانو موثر باشد پزشک و بیمار در مورد میزان شدت درد ،شرایط درمانی بیمار و نقش داروها در زندگی بیمار گفت وگو می کنند همچنین اثرات جانبی داروی آرتروز زانو و واکنش هایی که این دارو می تواند همراه بامصرف همزمان داروهای دیگر ،ویتامین ها ،مکمل ها دربدن ایجاد کند باید ارزیابی شود.

• تزریق

دونوع تزریق وجود دارد که برای درمان ساییدگی زانو و  دردهای شدید ناشی از آرتروز زانو انجام می شود تزریق استروئید و تزریق هایلارونیک اسید

1- هدف ازتزریق استروئیدکاهش ورم زانو ،سختی و درد مفصل زانو است.

2- هدف ازتزریق هایلارونیک اسید که به عنوان viscosupplementation ویسکوساپلیمنشن هم شناخته شده است  لغزنده شدن مفصل زانو است این ماده همانند مواد لغزنده سنیوال که به صورت طبیعی توسط بدن ساخته میشود میتواند باعث لغزندگی مفصل زانوشود.

میزان کاهش درد بوسیله این مواد کاملا متفاوت است دربعضی ازموارد تاثیر این مواد موقتی است ودرموارد دیگرهم 6 تا12 ماه تاثیرآن ها دربدن ماندگار است.

تزریق استروئید و هایلارونیک برای کاهش درد بیمار انجام میشود این تزریق برای آماده سازی بیمار برای انجام تمرینات فیزیوتراپی استقامتی وتوان بخشی مفصل انجام می شود.تزریقات برای بیمارانی که نسبت به مصرف داروهای خوراکی و استعمال کرم حساسیت دارند توصیه میشود

• مسکن ها

مسکن هایی مانند استامینوفن (به عنوان مثال ماده بسیار قدرتمند تاینول)دارای اثرات جانبی کمتری است وباعث کاهش درد ارتروز زانو می شود اما نمی تواند باعث کاهش تورم شود.

• داروهای ضدالتهاب بدون استروئید

بیمارانی که دچار درد به صورت خفیف و شدیدهستند بامصرف این داروها مانند آسپیرین ،ایبوپروفن(ادویل)، ناپروکسین(آلیو) یا cox-2 (سلبرکس) می توانند باعث کاهش درد و التهابات در مفصل زانو شوند این داروها می تواند دارای عوارض جانبی در بعضی ازبیماران باشد مخصوصا دربیماران مسن که دارای مشکلاتی مانند فشارخون بالا ومشکلات قلبی هستند.

• مسکن های موضعی

این کرم ها میتواند به صورت مستقیم بر روی موضع  درد استعمال شود این مسکن ها مسکن های ضدالتهابی هستند که دارای اثرات جانبی کمتری نسبت به داروهای دیگر هستند این مسکن ها دارای مواد ضد تحریک مانند اوکالیپتوس هستند که باعث تحریک عصب ها برای کاهش درد وایجاد اختلال درعملکرد سیگنال هایی که ازمغز درد را به مفصل مخابره میکند میشود.این کرم ها میتواند بدون نسخه و در تعدادی ازداروخانه ها تهیه شود .اکثراین کرم ها میتواند به همراه داروهای خوراکی مصرف شود

• مکمل گلوکوز و کوندروتین سولفات

گلوکوزامین وکوندروتین سولفات به صورت طبیعی در غضروف هاساخته می شود در یک کلینیک در آمریکا که توسط متخصصان روماتیسم هدایت میشود تعدادی ازبیماران با کمک مکمل های گلوکوزویاترکیبی از گلوکوز وکوندروتین سولفات به نتیجه مطلوبی دست یافته اند متخصصان به مطالعات بیشتری نیاز دارند تا چگونگی روش درمان آرتروز زانو بوسیله این مکمل ها را کشف کنند.

• وسایل درمانی و محافظتی

استفاده از وسایل درمانی خاص که باعث استحکام مفصل و جلوگیری از ایجاد فشار بر روی مفصل می شود می تواند موثر باشد تعدادی ازاین وسایل شامل موارد زیراست

1- کفی های طبی نرم که باعث جلوگیری ازایجاد فشار بر روی مفصل زانو هنگام راه رفتن می شود

2- بریس های کشی که باعث حفاظت ازمفصل زانو می شود

3- استفاده ازچوبدستی درسمت مفصل آسیب دیده برای ایجاد استحکام بیشتر وکاهش فشار زانو

• روش های تقلیدی

بیماران برای کنترل درد ممکن است از روش هایی مانند آرام کننده عضلات مانند نوارها وداروهای آرام کننده ،تصاویر ذهنی بصری،بازخور زیستی استفاده کنند.دراکثر افراد این روش برای انجام فعالیت ها وکاهش فشار و درد مفصل انجام میشود.

• فیزیوتراپی

برنامه تمرینات استقامتی وکششی که توسط متخصصان  طراحی می شود می تواند باعث درمان آتروز زانو شود در اکثر مواقع پزشکان و متخصصان فیزیوتراپی موارد بیومکانیکی که باعث درد های ناشی از آرتروز زانو شده اند را ارزیابی می کنند.سپس به بیماران تمرینات خاص برای کشش وانعطاف بافت های نرم وبافت های دیگری که ماهیچه های اطراف زانو را ساخته است می شود وباعث حفاظت مفصل زانو و جلوگیری از آسیب دیدگی غضروف ها درآینده میشود.

• فعالیت های اصلاحی

درحالیکه انجام تمرینات برای درمان آرتروز زانو مناسب است تعدادی ازفعالیت ها هم وجود دارد که به درمان این بیماری کمک می کند  باید از انجام فعالیت های که باعث ایجاد فشار زیادی برمفصل می شود جلوگیری کرد و تمرینات سبک تر را جایگزین آن کرد به عنوان مثال باید شناکردن و دوچرخه سواری را جایگزین دویدن کرد این دو ورزش باعث کاهش فشار بر روی مفصل زانو می شود .

به دلیل اینکه آرتروز زانو باعث محدود کردن فعالیت فرد میشود انجام فعالیت های فیزیکی کمتر توصیه نمی شود درحقیقت بی تحرکی برای فرد مضر است و باعث ایجاد مشکلات دیگر برای سلامتی اومی شود پرستاران به بیماران انجام فعالیت هایی که باعث کاهش فشار وجایگزین فعالیت های سنگین می شود را آموزش می دهند.

•  استراحت

درهنگام شروع یک فعالیت و در هنگام صبح ناراحتی خفیفی که براثرسختی مفصل است ایجادمی شود اگر افراد هنگام انجام فعالیت ها با دردهای شدیدی مواجه شوند که باعث کاهش عملکرد وفعالیت طبیعی فردشود باید هنگام بروز درد از انجام فعالیت دست بکشند و آن رامتوقف کنند بابروز هرگونه درد به صورت  خفیف و شدید مفصل زانو، بیمار باید استراحت کند اگر بیمار بعداز 2یا 4 روز استراحت با کاهش درد مواجه نشد باید به پزشک مراجعه کند.

• کمپرس یخ و گرم

استفاده از یک پد وکمپرس گرم برای چند دقیقه میتواند باعث کاهش سختی مفصل زانو وانجام فعالیت های فرد به آسانی شود قراردادن یخ برروی مفصل به مدت 15 تا20 دقیقه بعدازانجام فعالیت باعث کاهش تورم ودرد بسیار سریع میشود.گرم کردن وسردکردن مفصل هردو برای بهبود علائم درد به صورت موقت است  این روش نمیتواند باعث درمان علائم درد وبهبود مفصل برای طولانی مدت شود.

• کاهش وزن

یک رژیم غذایی مناسب برای نگهداشتن وزن طبیعی بدن وسلامتی برای افرادی که دچاربیماری آرتروز هستند بسیار موثراست.

هریک پوند اضافه وزن بدن باعث ایجاد 3 پوند فشار برروی مفصل زانو میشود یعنی هر10 پوند اضافه وزن باعث ایجاد 30 پوند وزن برروی زانوبا هربارقدم برداشتن میشود وخطر بروز آتروز را بیشترمیکند کاهش وزن درافرادی که دچار افزاش وزن وچاقی هستند میتواند باعث  کاهش فشاروعلائم بیماری و کاهش روندپیشرفت بیماری آرتروزشود.

• عمل جراحی

اکثر افرادی که دچار آرتروززانو هستندنیازی به عمل جراحی ندارند اما درصورتی که علائم بیماری آرتروز شدید باشد ودرمان های دیگر موفقیت آمیزنباشد جراحی تعویض مفصل زانو یکی از مواردی است که می تواند باعث درمان مفصل زانو شود